روزنامه «وطن امروز» از جمله این رسانه‌ها است که تیتر و عکس یک شماره دیروز خود را به این ادعای غیرواقعی اختصاص داد. این روزنامه در گزارشی با تیتر «دستور روحانی برای محدودیت تلگرام»، بدون توجه به اظهارات صریح رئیس جمهوری منتشر شده در پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، از قول یک نماینده مجلس مدعی شد «روحانی موافق فیلترینگ تلگرام است.»
روزنامه ایران نوشت: سخنان رئیس جمهوری درباره نفی فیلترینگ تلگرام همرا با تقویت پیام‌رسان‌های داخلی که در دیدار عیدانه ۱۴ فروردین بیان شد، آنقدر صریح و روشن بود که نیاز به تأویل و تعبیر نداشت.
باوجود این صراحت و شفافیت، برخی رسانه‌ها در خبرسازی‌های غیرحرفه‌ای و مغایر با انسجام ملی، مدعی شدند رئیس جمهوری دستور فیلتر شدن تلگرام را داده است.
حالا اما یک منبع آگاه در دفتر رئیس جمهوری و زهرا ساعی، نماینده تبریز در مجلس شورای اسلامی که در جلسه حضور داشتند، با ارائه روایت‌های یکسانی از سخنان رئیس جمهوری به «ایران» گفتند که اتفاقاً رئیس جمهوری نه تنها چندبار بحث فیلتر شدن تلگرام را غلط و غیرمنطقی توصیف کرد، بلکه تأکید کرد بیان این اخبار، در روزهای پایان سال گذشته و آغاز سال جدید، کام مردم را تلخ کرد و نباید این اتفاق می‌افتاد.
رئیس جمهوری چه گفت؟
در روزهای پایانی سال یک اظهار نظر درباره فیلتر شدن قطعی تلگرام، کام مردم را تلخ کرد. در روزهای پس از آن، اظهار نظر دیگری از رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس که فیتلر شدن تلگرام را تا آخر فروردین اجتناب ناپذیر می‌دانست، بر نگرانی‌ها افزود.
در واکنش به این اخبار و برای رفع نگرانی‌های مردم بود که رئیس جمهوری در دیدار عیدانه خود که در پایان تعطیلات برگزار شد، بر ایجاد و تقویت پیام‌رسان‌های داخلی تصریح و همزمان تأکید کرد که این مهم به معنای فیلتر کردن موارد مشابه نیست بلکه باید با هدف از بین بردن انحصار باشد.
مطابق خبری که پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری از دیدار عیدانه جمعی از وزرا، استانداران، نمایندگان و مدیران دستگاه‌های اجرایی با رئیس جمهوری منتشر کرد، حجت‌الاسلام حسن روحانی داشتن پیام‌رسان‌های ایرانی، توانمند، امن و ارزان که بتوانند مشکل و نیازهای مردم را حل کنند، باعث افتخار همگان خواند و تأکید کرد که «هدف از ایجاد و تقویت نرم‌افزارها و پیام‌رسان‌های داخلی فیلتر یا مسدود کردن دسترسی‌ها نباید باشد، بلکه باید با هدف رفع انحصار در پیام‌رسان‌ها انجام شود.»
وی آموزش استفاده بهینه از فضای مجازی و تدوین محتوای مناسب و خوب برای انتشار در این فضا را نیز ضروری خواند و تصریح کرد: «فضای مجازی خوب با تولید محتوای خوب، جذاب و مفید و نه صرفاً با انحصار و محدود کردن آن، تأمین خواهد شد.»
ادعای خیالی رسانه‌های منتقد
بی گفت‌وگو، معلوم است که منظور رئیس جمهوری از بیان این جمله که «هدف از ایجاد و تقویت نرم‌افزارها و پیام‌رسان‌های داخلی فیلتر یا مسدود کردن دسترسی‌ها نباید باشد» تأکید بر فیلترینگ نیست. باوجود این، معلوم نیست رسانه‌های منتقد دولت با تکیه بر چه واقعیت، خبر، نشانه یا قرینه‌ای به خبرسازی درباره فیلترینگ و از آن بالاتر، «دستور رئیس جمهوری برای فیلتر شدن تلگرام» دست زده‌اند؟
روزنامه «وطن امروز» از جمله این رسانه‌ها است که تیتر و عکس یک شماره دیروز خود را به این ادعای غیرواقعی اختصاص داد. این روزنامه در گزارشی با تیتر «دستور روحانی برای محدودیت تلگرام»، بدون توجه به اظهارات صریح رئیس جمهوری منتشر شده در پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، از قول یک نماینده مجلس مدعی شد «روحانی موافق فیلترینگ تلگرام است.»
نویسنده گزارش، در برداشتی اعجاب انگیز، مدعی شد که «پس از ماه‌ها کش و قوس و در میان تأییدها و تکذیب‌ها درباره سرنوشت تلگرام، دیروز حسن روحانی تصمیم کشور برای مواجهه با این شبکه پیام‌رسان خارجی را اعلام کرد. او دستور داد شبکه پیام‌رسان در ایران از انحصار تلگرام خارج شود. روحانی داشتن شبکه پیام‌رسان ایرانی، امن و ارزان را باعث افتخار همگان دانست اما این را نیز گفت که این کار با تولید محتوای خوب، جذاب و مفید تأمین خواهد شد. روحانی حتی از موافقت خود با فیلتر تلگرام به دلیل تهدیدات امنیتی و اقتصادی گفته است.»
این روزنامه پس از درج سخنان رئیس جمهوری در این نشست، ادعا کرد «اظهارات حسن روحانی و دستور وی برای خروج از انحصار تلگرام به عنوان یک شبکه پیام‌رسان خارجی در کشور، نشان‌دهنده تصمیم دولت در نحوه مواجهه با شبکه پیام‌رسان تلگرام به عنوان یکی از مسائل اصلی در حوزه ارتباطات است.» نویسنده برای مستند جلوه دادن برداشت خود از سخنان روحانی، به اظهارات دبیر شورای عالی فضای مجازی و نیز داوود محمدی، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی اشاره کرد که در گفت‌وگو با «فارس» مطرح شد.
روزنامه «کیهان» هم دیروز در ستون «گفت و شنود» خود – ستونی که گفته می‌شود از سوی حسین شریعتمداری، مدیرمسئول این روزنامه نوشته می‌شود- مدعی شد «مخالفان فیلترینگ تلگرام مدعی حمایت از دولت هستند، در حالی که خود آقای رئیس جمهوری از ایجاد ناامنی توسط تلگرام ابراز نگرانی کرده و به دبیر شورای عالی فضای مجازی دستور فیلتر آن را داده است!»
تکذیب برداشت‌های دلبخواهی از سخنان روحانی
آنچه این رسانه‌ها به سخنان رئیس جمهوری و رویکرد دولت نسبت به فیلتر تلگرام اضافه کرده‌اند، برداشت دلبخواهانه و مبتنی بر آمال جریان سیاسی خاص درباره فضای مجازی به طور کلی و تلگرام به طور خاص است، نه آنچه رئیس جمهوری گفت و رویکرد دولت نیز بر آن اساس استوار است.
یک منبع آگاه در دفتر رئیس جمهوری در گفت‌وگو با «ایران»، به خبری که از دیدار روز سه‌شنبه در پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری منتشر شد، اشاره کرد و گفت: «همان طور که رئیس جمهوری در این جلسه گفتند، رویکرد، نه فیلتر کردن، بلکه باید عدم هرگونه انحصار در رسانه‌ها و پیام‌رسان‌ها و نیز تمرکز بر تولید محتوای مناسب باشد.» وی ادعای رسانه‌ها درباره دستور فیلتر شدن تلگرام را «دروغ و تحریف» توصیف کرد و افزود: «آنچه در این جلسه از سوی رئیس جمهوری مطرح شد، یک راهبرد درخصوص کل فضای مجازی و پیام‌رسان‌ها است.»
زهرا ساعی، نماینده تبریز در مجلس که خود در این دیدار عیدانه حضور داشته هم ضمن تکذیب ادعاهای مطرح شده درباره دستور و تأکید روحانی برای فیلتر شدن تلگرام در این جلسه، به «ایران» گفت: «تأکید دکتر روحانی این بود که اصلاً تصمیم قطعی برای فیلترینگ گرفته نشده است و تا زمانی که جایگزین مناسبی برای پیام‌رسان‌ها نباشد، فیلترینگ درست و منطقی نیست.»
عضو کمیسیون اجتماعی با بیان اینکه رئیس جمهوری در این جلسه رضایت مردم را بسیار مهم توصیف کرد و در این باره به استفاده جمعیت کثیری از مردم از این پیام‌رسان‌ها اشاره کرد، افزود: «آقای روحانی چندین بار در سخنان خود تأکید کردند تا زمانی که جایگزین مناسبی برای پیام‌رسان‌ها پیدا نشده، فیلترینگ بحثی غلط و کاملاً غیر منطقی است و نباید اتفاق بیفتد و تأکید داشتند تاکنون هیچ مرجع و نهادی اعلام نکرده که قطعاً فیلترینگ اتفاق می‌افتد.»
ساعی با اشاره به اظهارات برخی مسئولان فضای مجازی درباره فیلترینگ تلگرام که پایان سال گذشته مطرح شد، اضافه کرد: «رئیس جمهوری تأکید کردند این مباحثی که پایان سال گذشته و اوایل امسال مطرح شد و کام مردم را تلخ کرد، درست نبوده است.»
وی در پاسخ به اینکه آیا کسی از حاضران در این جلسه درباره فیلترینگ اظهار نظر کرده است، گفت: «کسی صحبت نکرد و تنها خود ایشان این مسأله را مطرح کردند. زیرا اساساً در جلسه دید و بازدید عید که کوتاه هم هست، فرصتی برای طرح مطالب از سوی سایر حضار نیست. آقای رئیس جمهوری در ۲۰ دقیقه‌ای که با حضار صحبت کردند، بخش اعظم آن درباره نفی فیلترینگ و تلاش برای جلب و حفظ رضایت و خوشحالی، نشاط و امید مردم بود، اینکه خواسته‌های مردم باید مدنظر باشد و تأکید کردند جایگزین‌هایی که برای پیام‌رسان‌های خارجی مطرح خواهد شد، باید حتماً مورد استقبال مردم قرار بگیرد.» ساعی، برداشت‌های غیرواقعی از سخنان رئیس جمهوری را بداخلاقی‌های رسانه‌ای توصیف کرد.
با تکذیب برداشت‌های غیرواقعی و به عبارت بهتر، خبرسازی درباره سخنان رئیس جمهوری، انتظار می‌رود تلاش‌ها برای فیلترشدن تلگرام و القای نگرانی در مردم کمرنگ شود. بویژه اینکه رئیس جمهوری سال گذشته هنگام ارائه گزارش اجرای منشور حقوق شهروندی به مردم وعده داد که دست وزیر ارتباطات روی دکمه فیلترینگ نخواهد رفت. در مقطعی کوتاه پس از اعتراضات دی ماه، تلگرام فیلتر شد، اما فشارها و پیامدهای ناشی از اعتراض‌ها نتوانست آرزوی منتقدان دولت برای فیلتر همیشگی این پیام‌رسان را محقق کند، آرزویی که در روزهای اخیر بار دیگر در خبرسازی برخی رسانه‌ها از سخنان رئیس جمهوری بازتابی روشن یافت.
به هر روی اینکه فرجام کیفیت کار پیام‌رسان‌های موجود به کجا ختم خواهد شد، چه بسا در روزهای آینده معلوم شود چرا که برخی نهادها و مراکز ذی نفوذ موافق فیلتر کردن آن هستند، اما آنچه مشهود است آنکه دولت به دنبال فیلتر کردن این پیام‌رسان‌ها نیست و آن گونه که رئیس جمهوری گفته‌اند، ایجاد و تقویت پیام‌رسان‌های داخلی نه با هدف فیلتر کردن دیگران که برای از بین بردن انحصار است.