تنها چند سال از عمرش می‌گذرد، اما آنچنان کاربرانش را مجذوب خود کرده که گویی سال‌هاست در میان آن‌ها زندگی کرده است.
ایرانی‌ها عاشق تلگرام اند؛ داستان اوج‌گیری پیام‌رسانی که تنها دو سال دارد آموختنی‌های زیادی دارد
تنها چند سال از عمرش می‌گذرد، اما آنچنان کاربرانش را مجذوب خود کرده که گویی سال‌هاست در میان آن‌ها زندگی کرده است. هرچند یکی از مزایای دنیای استارت‌آپی این است که شرکت‌های کوچک زودتر از آنچه فکرش را کنند تبدیل به برندهای بزرگ می‌شوند، اما در سیل بی‌شمار این استارت‌آپ‌ها، تلگرام سریع‌تر از همه رکاب‌هایش راه پیشرفت را پیموده و نامش در میان برنامه‌های پیام‌رسان موبایلی سرآمد است … 
رازهای موفقیت آقای تلگرام ۳۲ ساله
تنها چند سال از عمرش می‌گذرد، اما آنچنان کاربرانش را مجذوب خود کرده که گویی سال‌هاست در میان آن‌ها زندگی کرده است. هرچند یکی از مزایای دنیای استارت‌آپی این است که شرکت‌های کوچک زودتر از آنچه فکرش را کنند تبدیل به برندهای بزرگ می‌شوند، اما در سیل بی‌شمار این استارت‌آپ‌ها، تلگرام سریع‌تر از همه رکاب‌هایش راه پیشرفت را پیموده و نامش در میان برنامه‌های پیام‌رسان موبایلی سرآمد است. حداقل در ایران، هر کس یک اسمارت‌فون به دست داشته باشد، نام تلگرام به گوشش خورده و می‌داند با نصب آن می‌تواند به دوستانش پیغام دهد، در گروه‌های چند هزار نفره عضو شود و کانال‌های اطلاع‌رسانی را دنبال کند. تمام این‌ها تنها بخشی از ویژگی‌های اپلیکیشن هوشمندی است که در شروع کار تنها هدفش امکان ارسال پیام‌های سریع و امن برای کاربران بود. برنامه‌ای که امروز از رقبایی چون واتس‌آپ و لاین و وایبر سبقت گرفته و ماهانه ۱۰۰ میلیون نفر کاربر فعال دارد.
تولد ایده‌ای به نام تلگرام
استارت‌آپ‌ها اغلب از بنیان‌گذارانشان پیشی می‌گیرند و این یکی از خواص راه‌اندازی کسب‌وکارهای اینترنتی در دنیای امروز است. بیش از آنکه مهم باشد چه کسی فلان وب‌سایت یا بهمان اپلیکیشن را طراحی کرده، مهم آن است که ایده به‌خودی‌خود چیست، چه چیزی به دنیای ما اضافه کرده و قرار است به چه کارمان بیاید. تلگرام هم تافته جدا بافته‌ای از این قافله نیست. همه ما بسیار پیش‌تر از آنکه بدانیم چه کسانی ایده‌پردازان آن بوده‌اند، چه کسی مدیرعامل این شرکت چند میلیون دلاری است و در کجای جهان مستقر شده، اپلیکیشن تلگرام را روی موبایل‌های هوشمندان نصب کرده بودیم، غرق در گروه‌های دوستی و خانوادگی‌مان شده بودیم و اخبار و استیکر برای هم می‌فرستادیم. 
پاول دورف که او را مارک زاکربرگ روسیه می‌نامند، یکی از ایده‌پردازان و بنیان‌گذارانی است که تلگرام حیاتش را مدیون اوست. مدیرعامل ۳۲ساله تلگرام که دو سال قبل، زمانی که دولت روسیه خواهان به دست گرفتن امتیاز شبکه اجتماعی او با نام «وی کانتکت» شد، سرمایه ۲۶۰ میلیون دلاری خود را زیر بغل زد و کشورش را ترک کرد. در آن زمان وی کانتکت ۳۵۰ میلیون کاربر داشت و محبوبیتش در روسیه فراگیرتر از فیس‌بوک بود. پاول به همراه برادرش نیکولای، که یکی دیگر از ایده‌پردازان تلگرام است، تعدادی از کارمندان نزدیک خود را به دفتری در بوفالوی نیویورک برد و در آنجا استارت‌آپ جدیدی را آغاز کرد. کمتر از شش ماه بعد، در چهاردهم آگوست ۲۰۱۳ نسخه آی.او.اس تلگرام برای دانلود در اپ‌استور قرار گرفت و در اکتبر همان سال نسخه اندروید این اپلیکیشن در اختیار کاربران قرار گرفت. تلگرام در حالی پا به دنیای استارت‌آپ‌ها گذاشت که باور داشت امن‌ترین اپلیکیشن پیام‌رسان است و هیچ‌کس قادر به کدگشایی پیام‌های آن نخواهد بود. این اطمینان آنقدر جدی بود که تلگرام برای کسی که می‌توانست محتوایش را رمزگشایی کند، جایزه‌ای ۲۰۰ هزار دلاری در نظر گرفت.
هنوز کسی ارزش تلگرام را نمی‌داند
تلگرام در جواب به محدودیت‌ها و تلاش برای نظارت بر شبکه‌های اجتماعی متولد شد و در طول حیات خود همواره سعی داشته در برابر فیلتر شدن‌ها و اعمال نفوذها مقاومت کند و به‌عنوان اپلیکیشنی مستقل تنها در خدمت مردم عمل کند. در همان ماه اول شروع به کار، تلگرام ۱۰۰ هزار کاربر فعال روزانه داشت، رقمی که یک سال بعد جای خود را به ۱۵ میلیون کاربر فعال روزانه داد و در دسامبر ۲۰۱۴ تعداد کاربران تلگرام به ۵۰ میلیون نفر رسید و این دستاوردی بی‌نظیر برای اپلیکیشنی بود که زمان چندانی از ورودش به بازار نمی‌گذشت. آخرین آمار سایت تلگرام در فوریه ۲۰۱۶ تعداد کاربران فعال ماهانه‌اش را ۱۰۰ میلیون نفر اعلام کرده است. روزانه ۳۵۰ هزار کاربر جدید به خانواده میلیونی تلگرام اضافه می‌شوند و حدود ۱۵ میلیارد پیام در طول روز از طریق این اپلیکیشن به مقصد می‌رسند.
پاول دورف که تجربه راه‌اندازی استارت‌آپ دیگری را که در کشورش تبدیل به یک برند بومی شده بود دارد؛ درباره موفقیتش در تلگرام می‌گوید: «به گمان من موفقیت در معنای کلی یعنی به وجد آمدن از کاری که روی آن تمرکز داشته باشیم. این هیجان زمانی حاصل می‌شود که به صداهای درونتان اتکا کنید. صداهای اطراف را که به شما می‌گویند چه چیز درست یا چه چیز اشتباه است را کنار بگذارید. کمی به خودتان زمان فکر کردن بدهید و بدانید موفقیت را در چه چیز جست‌وجو می‌کنید.» هنوز آمار دقیقی از ارزش برند تلگرام وجود ندارد، اما بنیان‌گذارانش اعلام کرده‌اند که هرگز قصد فروش آن را ندارند، چراکه اپلیکیشنی تماما رایگان برای مردم است و نه ابزاری برای تبلیغ و کسب درآمد. 
تیم اولیه ایده‌پردازان و طراحان تلگرام در سال چندین بار به کشورهای مختلف سفر می‌کنند و شرکت خود را از مناطق مختلف دنیا تحت کنترل دارند. دفتر مرکزی آن‌ها اما این روزها در برلین آلمان بنا شده است. پیش‌بینی اینکه تلگرام چقدر در دنیای برندهای برتر فضای وب دوام می‌آورد، چندان کار ساده‌ای نیست. هرچند این روزها یکی از محبوب‌ترین اپلیکیشن‌های پیام‌رسان است و ایران، روسیه، عربستان سعودی، مصر و اسپانیا به ترتیب بیشترین کاربران آن را ساخته‌اند، با این حال مخاطبان استارت‌آپ‌های پیام‌رسان تاکنون نشان داده‌اند که چندان به فضایی که از آن استفاده می‌کنند، وفادار نیستند و پایین آمدن چندروزه، باگ‌های ساده و محدودیت‌های فرمی کفایت می‌کند تا یک اپلیکیشن را به نفع دیگری کنار بگذارند.
امتداد حضور اپلیکیشن‌های پیام‌رسان تا حد زیادی منوط به کاربران فعال آن‌هاست و تلگرام در این میانه آنقدر خوش‌اقبال بوده که هنوز کاربران مجازی را به دنبال خود می‌کشاند. ایده‌های تلگرام گاهی آن را فراتر از یک ابزار صرف پیام‌رسانی برده، قابلیت‌هایی چون استفاده از روبات‌های تلگرامی، کانال‌های متعدد و گروه‌هایی که تا ۵ هزار نفر عضو می‌توانند در آن‌ها فعالیت کنند ویژگی‌های متمایزی است که امکان گفتگو و شکل‌گیری حوزه عمومی در این پلتفرم را بیشتر قوت می‌بخشند و شاید همین خواص منحصربه‌فرد ادامه حیات این برند جوان را تضمین کنند.