نشست بررسی دلایل و عواقب فیلترینگ تلگرام در دانشگاه تهران با حضور رسول جلیلی عضو شورای عالی فضای مجازی و محسن غفاری مدیر پیام‌رسان بومی ایتا برگزار شد.
به گزارش خبرنگار اقتصادی باشگاه خبری توانا خبرگزاری فارس، نشست بررسی دلایل و عواقب فیلترینگ تلگرام در دانشگاه تهران با حضور رسول جلیلی عضو شورای عالی فضای مجازی و محسن غفاری مدیر پیام‌رسان بومی ایتا و محمد نجار پژوهشگر برگزار شد.
رسول جلیلی عضو شورای عالی فضای مجازی در ابتدای این نشست به بررسی نحوه فعالیت و محبوبیت تلگرام در ایران پرداخت و گفت: در سال ۲۰۱۳ دو پیام رسان مناسب در ایران عرضه و در مسافرت اربعین استفاده شد که نسبتا کارنامه مناسبی هم داشتند اما دولت در آن زمان از آنها حمایت نکرد.
وی افزود: محدودیتی که برخی قوانین برای این دو پیام‌رسان ایجاد کردند و برخی ملاحظات سیاسی باعث شد که نتوانند آن طور که باید و شاید کاربر جذب کنند و در این شرایط تلگرامی وارد ایران شد که با تمام نقص‌هایی که داشت محبوب کاربران ایرانی شد.
جلیلی گفت: اگر همان زمان مسئولین کشور از پیام‌رسان‌های داخلی حمایت می‌کردند امروز شرایط به گونه‌ای دیگر بود.
جلیلی با ناکافی دانستن کمک‌های حال حاضر وزارت ارتباطات به پیام‌رسان‌های داخلی، گفت: این حمایت ناچیزی که امروز دولت از پیام‌رسان‌های داخلی می‌کند و یا اینکه امروز قبول می‌کند از پیام‌رسان‌های داخلی در تلوزیون نام برده شود و نامشان در وزارت ارتباطات ثبت شود باید خیلی پیش‌تر از این رخ می‌داد.
این عضو شورای عالی فضای مجازی ادامه داد: هر پیام‌رسان تا مادامی که مسئولیت گیرنده، فرستنده و اشاعه دهنده در آن مشخص باشد مسیر مناسبی دارد و قابل دفاع است اما اگر مسئولیت از پیام‌رسان حذف شود، هتک حرمت، فروش جنس قاچاق و آشوب اجتماعی رخ می‌دهد.
وی افزود: مسئله تلگرام در حال حاضر نه پیام رسان است و نه شبکه اجتماعی بلکه عدم پذیرش مسئولیت برای یک فناوری است، که این موضوع با امنیت، آرامش اجتماعی و اقتصادی در تعارض است؛ کشورهای دیگر هم با این موضوع تکلیف خود را روشن کرده‌اند و حالا نوبت ایران است.
جلیلی با بیان اینکه محدودیت اخرین کاری است که باید برای تلگرام صورت بگیرد، مانند بیماری که جراحی آخرین اقدامی است که باید برای او صورت گیرد، اظهار داشت: اوایل سال ۲۰۱۸ تلگرامی قدم در مسیری گذاشت که با منافع کشور ما در تضاد بود، این پیام‌رسان نه قوانین کشور ما را قبول دارد، هیچ مجوزی هم از ایران ندارد بلکه ورود به عرصه اقتصادی و می‌خواهد راهزنی کند.
وی با بیان اینکه شورای عالی فضای مجازی یک شورای سیاست گذاری است تصریح کرد: طبق مصوبه شورای عالی فضای مجازی تمام نهاد‌ها و سازمان‌های دولتی برای مبادلات اداری حق استفاده از پیام رسان‌های خارجی را ندارند، اما آنها به جای اینکه از شبکه اختصاصی و ایزوله “پیام دولت” که در دوره هاشمی رفسنجانی شکل گرفته بود بخش نامه‌ها را از طریق پیام رسان خارجی منتقل می‌کردند که در این موضوع مماشات صورت گرفته است.
*پشت صحنه تلگرام دشمنان ایران هستند
عضو شورای عالی فضای مجازی با اشاره به اینکه در اتفاقات روسیه تلگرام یک ورژن را ارایه کرد که گوگل پشت آن قرار گرفته بود تصریح کرد: گوگل هیچ وقت پشت یک جوان ۳۳ ساله قرار نمی‌گیرد مگر این که دست‌هایی پشت پرده باشد.
وی با بیان اینکه پشت صحنه تلگرام این است که ایران در سوریه و عراق در مقابل امریکا، اسرائیل، داعش و عربستان ایستاده و پیروز شده است، افزود: امروز اگر کسی بخواهد امتیاز گرنت بگیرد باید جلسات متعددی بگذارد و طرح تجاری ارایه کند، اما امروز شاهدیم که چه حمایت‌هایی از تلگرام صورت می‌گیرد.
جلیلی با اشاره به اینکه امروز افزایش ۳۰ تا ۴۰ برابر اعتبار تلگرام در مراکز اعتباری مطرح است افزود: امروز به گوگل گفته می‌شود که پشت تلگرام قرار بگیرد و تکنولوژی ابری را در اختیار این پیام رسان قرار دهد در واقع با این اقدام کاربر دیگر به IP تلگرام وصل نمی‌شود بلکه به IP گوگل نصب می‌شود با این وجود وقتی که روسیه می‌خواهد ۱۸ میلیون IP را مسدود کند هم برای روسیه هم برای تلگرام و هم برای آمازون و مایکروسافت دردسر ایجاد می‌شود.
وی با اشاره به اینکه غربی‌ها از دروف حمایت و هزینه‌های تلگرام را تامین کردند، تصریح کرد: امروز با استفاده از پیام رسان تلگرام کمترین هزینه را برای جاسوسی انجام می‌دهند و ما داده‌ها را با کمترین هزینه در اختیار آنها قرار می‌دهیم.
برخی قول‌های انتخاباتی فیلتر تلگرام را به تعویق انداخته
جلیلی با بیان این که وفاقی که در خصوص تلگرام در مسئولین ایجاد شده حرکت خوبی است، ولی برخی قول‌های انتخاباتی داده‌اند که نمی‌توان از آنها عدول کرد با این وجود باید آنها را تحمل کرد تصریح کرد: در هر حال برخی‌ها قول‌هایی دادند می‌خواهند در انتخابات سال ۹۸ نیز رای بیاورند با این وجود دلسوزان نظام به این نتیجه رسیدند که تلگرام با این وضعیت باید در کشور مجوز فعالیت بگیرد و یا دفتر تاسیس کند.
تلگرام هم نمی‌تواند در مدتی کوتاه میزبان کاربران زیادی باشد
محسن غفاری مدیر پیام‌رسان ایتا مهمان دیگر این نشست با بیان اینکه عرصه تکنولوژی عرصه سختی است و جوانان ما باید تلاش بسیاری برای رسیدن به حد مناسب در این عرصه داشته باشند، گفت: تلگرام یک روش جدید و ابتکار نو در پیام‌رسان‌ها بود که تاکنون واتس‌آپ هم نتوانسته چنین کاری را انجام دهد.
وی افزود: تلگرام سخت‌ترین روش را برای پیام‌رسانی انتخاب کرده است، فضای ابری نامحدود و انتقال فایل که اغلب پیام رسان‌ها پیش از این چنین خدمتی را نداشتند.
غفاری در توضیح اینکه چرا اینقدر دیر وارد فضای پیام‌رسان شدند، گفت: نزدیک به سه سال است که شرکت ما در این فضا حضور دارد باید بگوییم که پیش از این زمینه حضور ما هم وجود نداشت، پیش از اینکه ما را متهم به کم کاری کنید باید بگوییم مشکل از مسئولانی بوده است برای این فضا فکری نکرده‌اند.
وی با بیان اینکه قطعا مسئولان ما دلشان برای پیام رسان داخلی نسوخته و ما قربانیان فیلترینگ تلگرام هستیم ادامه داد: پس از اقدامات اقتصادی تلگرام حساسیت ضررهای این پیام‌رسان روشن شد و حمایت‌هایی از پیام‌رسان‌های داخلی صورت گرفت.
غفاری با اشاره به اینکه اخیرا قوانین خوبی در خصوص عدم نقض حریم خصوصی در پیام رسان ها توسط شورای عالی فضای مجازی مصوب شده است و فتوای رهبر معظم انقلاب نیز در این رابطه فتوای بسیار اثرگذاری بود تصریح کرد: ما به شدت از طرف شورای عالی فضای مجازی تحت فشار قرار گرفتیم که اگر اطلاعات مشترکین نشر داده شود مورد پیگرد قانونی قرار می گیریم هم چنین به ما اعلام شده است که اگر از طرف نهاد خاصی اطلاعاتی خواسته شد به شورای عالی فضای مجازی اطلاع دهیم.
غفاری درباره اینکه چرا پیام‌رسان‌های داخلی با ورود جمعیت زیاد کاربران اختلالاتی داشتند، توضیح داد: زمانی که مسئولان کشور برزیل تصمیم گرفتند واتس آپ را فیلتر کنند در یک شبانه روز نزدیک به ۷۰۰ هزار نفر به تلگرام کوچ کردند که تلگرام به کلی در برزیل مسدود شد و اعلام کرد نمی‌تواند میزبان بیش از ۵۰۰ هزار نفر در روز باشد و زیر ساخت چنین تعداد کاربری را ندارد باید توجه داشت که چنین موضوعی برای پیام‌رسان‌های داخلی نیز صادق است.
وی با بیان اینکه در ظرف ۲۰ روز پیام رسان ایتا بیش از یک و نیم میلیون نفر یعنی روزی ۲۰۰ هزار نفر جذب مخاطب داشته است تصریح کرد: با بیان اینکه تلگرام سه هزار سرور دارد با حجم بالایی کاربر در زمانی محدود دچار اختلال می‌شود ایتا تعداد محدودی سرور با یک و نیم میلیون نفر مخاطب دارد در هر حال ما آینده روشنی برای ایتا قائل هستیم اگر چه یک سری نواقص داریم که سعی می کنیم آنها را برطرف کنیم.
وی با بیان اینکه بر اساس مصوبه جدید چت های دونفره و چت های چند نفره حریم خصوصی محسوب می‌شوند و مدعی العموم حق ورود به آنها را ندارد اما مدعی العموم می‌تواند به محتوای کانال‌ها به عنوان اطلاع رسانی عمومی ورود کند، افزود: در چت‌های گروهی و خصوصی این امکان وجود دارد که به اشخاص به واسطه اتفاقاتی که می‌افتد شکایت خود را از طریق مراجع قضایی پیگیری کنند.
* گرام باعث خروج سرمایه از کشور می‌شود
در ادامه این نشست محمد نجارصادقی پژوهشگر درباره تبعات ارز دیجیتال گرام، گفت: طبق آنچه خود تلگرام پیش‌بینی کرده باید وسعت بازار خرده فروشی گرام در عرض یک سال پس از عرضه عمومی به وسعت ۵ میلیارد دلار برسد که با توجه به حضور ۴۰ میلیون ایرانی‌ها در این فضا سهم کشور ما حداقل ۱٫۲ میلیارد دلار خواهد بود.
وی افزود: این یعنی ما باید در این فضا خرید و فروش کنیم و برنامه‌ریزی بلند مدتی برای این اتفاق رخ داده است، باید توجه داشت که همین حالا حجم مبادلات پولی و گردش مالی ایرانی‌ها در فروشگاه‌های آنلاین در سطح خرده فروشی خیلی کمتر از این عدد است و گرام به دنبال یک حرکت عظیم در این حوزه است.
وی در پاسخ به این سوال که آیا فعالیت اقتصادی تلگرام و در راس آن گرام شفاف است و یا خیر، گفت: نباید فراموش کرد که سهام اولیه گرام در بازار بورس ایالات متحده آمریکا عرضه شده است و توانسته سرمایه گذاری ۱٫۷ میلیاردی را جذب کند، این بزرگترین جذب سرمایه گذاری و یا ICO اولیه تاریخ برای یک ارز دیجیتال است.
نجارصادقی ادامه داد: اگر نحوه درآمدزایی گرام پنهان بود اولا بورس آمریکا اجازه عرضه اولیه آن را نمی‌داد و دوما بزرگترین ICO تاریخ روی نمی‌داد، مسلما کسی که روی گرام سرمایه گذاری می‌کند به دنبال سود است و مطمئن است این سود رخ خواهد داد.
این پژوهشگر اقتصادی درباره نقش گرام در اقتصاد ایران افزود: گرام می‌تواند عامل اصلی خروج سرمایه از کشور باشد، در حال حاضر اپل‌پی و یا سامسونگ‌پی همین کار را در حد بسیار کوچک در داخل ایران انجام می‌دهند به این صورت که شما باید با ارزهایی مانند دلار و یا یورو این کارت‌های پرداخت را خریداری کنید و از خدمات پولی این دو شرکت استفاده کنید؛ همین اتفاق برای تلگرام رخ خواهد داد خرید استیکر، گیف‌های جدید و یا حق عضویت در کانال‌ها از عمده‌ترین موارد استفاده از گرام تا پیش از حضور کالاهای غیر متمرکز در این فضا خواهد بود.
*گرام با بیت‌کوین و ارزهای دیجیتال رایج متفاوت است
وی افزود: کسانی که ادعا می‌کنند سرنوشت گرام در ایران مانند بیت کوین و یا اتریوم است و اقبال عمومی نخواهند داشت این نکته را در نظر ندارند که در حال حاضر نه تنها در ایران حتی در جهان ارزهای دیجیتال به عنوان یک کالای سرمایه‌ای شناخته می‌شوند و نه ارز یک ارز در دسترس، رایج و مخصوص خرید و فروش، گرام ارز دیجیتالی خواهد بود که بستر مصرف کنندگان ۲۰۰ میلیون نفری خواهد داشت.
نجارصادقی اضافه کرد: در حال حاضر دانلود کیف‌پول‌های ارزهای دیجیتالی مانند بیت‌کوین در ایران به یک میلیون نفر هم نمی‌رسد ولی کیف پول گرام در پلتفرم تلگرام همین امروز که هنوز عرضه عمومی نشده در اختیار ۴۰ میلیون ایرانی است، پس هیچوقت نباید اکوسیستم گرام را با بیت کوین در کشورمان مقایسه کنیم.
این پژوهشگر اقتصادی اظهار داشت: فرق دیگر گرام و بیت‌کوین در این است که در بیت‌کوین ما شاهد حضور ارزکاوها و یا به اصطلاح فنی ماینرها هستیم اما چنین موضوعی در گرام وجود ندارد و از این حیث گرام را نمی‌توان غیر متمرکز دانست بلکه بسیار متمرکز است و توسط مجموعه توسعه دهنده‌ای که مسلما در خود شرکت تلگرام حضور دارند مدیریت می‌شود.
وی در پاسخ به سوالی که آیا می‌توان با ارزهای دیجیتال و یا گرام تحریم‌ها را دور زد، گفت: مسلما در کوتاه مدت و با حجم‌های کوچک می‌شود چنین کاری را انجام داد اما مهم اینجاست که مشکلی که ما برای انتقال پول داریم آورده میلیارد دلاری فروش محصولات نفتی و پتروشیمی است نه رقم‌های کوچک، ضرر به کارگیری و رسمیت بخشیدن ارزهای دیجیتال خارجی در ایران بیشتر از منفعت دور زدن تحریم‌ها خواهد بود زیرا ما نا خواسته اولا این ارزها را پذیرفته‌ایم و دوما باعث افزایش قیمت ارزهای دیجیتال شده‌ایم. نکته دیگر اینکه من باور نمی‌کنیم کشوری مانند آمریکا که FATF پالرمو و هزار دست انداز دیگر را برای مبادلات پولی ایران ایجاد کرده حالا بیاید ارز دیجیتالی برای دور زدن تحریم‌های ما بسازد.